Schakelen racefiets - Hoe moet je schakelen met je racefiets? (En waarom werkt het zo?)

Het fietsen op een racefiets is niet te vergelijken met het fietsen op een stadsfiets. Je houding is anders, je gaat een stuk sneller, en het schakelen werkt totaal anders op een racefiets. Als je weet hoe je moet schakelen op een racefiets dan fiets je niet alleen makkelijker, maar het maakt het fietsen ook leuker. Je kunt namelijk makkelijker klimmen, of nog sneller rijden als je de juiste versnelling kiest. In deze blog geven we tips en uitleg over hoe je moet schakelen met een racefiets voorzien van een Shimano groepset.

De basis van het schakelen

Om te kunnen schakelen moet je eerst weten waarmee je kunt schakelen. Op een racefiets stuur zijn twee schakelhendels bevestigd; links en rechts. Hier kun je mee schakelen.

Je kunt met een schakelhendel, ook wel shifter genoemd, op- en afschakelen als je je shifter naar binnen duwt. Schakel op als je weinig weerstand voelt tijdens het trappen en schakel af als de omwenteling met je trappers moeizaam gaat. In de afbeeldingen hieronder zie je hoe je kunt op- en afschakelen.

De shifters op een racefiets bedienen de derailleurs (voor- en achterblad) op een racefiets, die er vervolgens voor zorgen dat de ketting op een ander tandwiel/kettingblad komt te liggen.

De derailleurs zijn kettinggeleiders. Als je een shifter gebruikt komt er meer spanning op de versnellingskabels te staan waardoor de derailleur beweegt. Deze beweging zorgt ervoor dat de ketting op een ander tandwiel/versnelling komt te liggen.

In de meeste gevallen gebruik je de linker shifter om met het voorblad te schakelen. Je wisselt hierdoor de ketting tussen de kettingbladen op het crankstel. Let wel op want op sommige racefietsen wordt de rechter shifter juist gebruikt om te schakelen met het achterblad. Dit kan per fiets en per merk groepset verschillen. Zo heb je bijvoorbeeld ook SRAM en Campagnolo groepsets, waar het schakelen weer net iets anders werkt. 

Ondanks dat het kan verschillen per racefiets, kun je in de meeste gevallen de rechter shifter gebruiken om te schakelen met het achterblad. Hierdoor wissel je de ketting tussen de kettingbladen op de cassette.

Zo schakel je het beste met een racefiets

Als je wilt schakelen met je racefiets dan moet je in alle gevallen door blijven trappen. Doe dit met een lichte trapbeweging waarbij de druk op de pedalen, en dus de ketting, iets afneemt. Wanneer je te veel druk op de pedalen uitoefent dan merk je dat het schakelen een stuk minder soepel verloopt. Trap daarnaast nooit achteruit als je schakelt.

Zorg er ook voor dat de ketting recht blijft liggen. Een schuine kettinglijn is slecht voor het materiaal en zorgt voor een irritant geluid. De ketting loopt hierdoor namelijk aan tegen de voorste derailleur. Kies dus niet de kleinste tandwielen bij het voor- en achterblad (zoals te zien is op onderstaande afbeelding), of juist het grootste tandwiel bij zowel het voor- en achterblad.

Schakel op het juiste moment

Ook moet je erop letten dat je op tijd schakelt. Hierdoor heb je altijd de juiste cadans. Met cadans bedoelen we: het aantal omwentelingen met de pedalen in een bepaalde tijd. Als je een klim nadert is het daarom slim om een lichtere versnelling te kiezen voordat de klim begint. Een lichtere versnelling zorgt ervoor dat je lichter trapt, omdat de pedalen minder afstand hoeven af te leggen per omwenteling. Hierdoor kun je makkelijker klimmen. Ben je klaar met klimmen en begint de afdaling, zorg dan weer voor de juiste cadans en schakel op naar een zwaardere versnelling.

De verhouding van de ketting tussen het voor- en achterblad wordt het verzet genoemd. Afhankelijk van waar en hoe je fietst is de juiste tandwielverhouding van belang. Hoe groter het voorblad, hoe zwaarder het verzet, hoe harder je moet trappen en hoe sneller je dus gaat. Andersom geldt, hoe kleiner het achterblad, hoe zwaarder het verzet, hoe harder je moet trappen en hoe sneller je gaat.

Tip: in deze blog vertellen we je welk verzet je het beste kunt kiezen op een racefiets.

Handig om te weten is het feit dat je in Nederland voornamelijk schakelt met het achterblad. Deze gebruik je namelijk om je cadans te finetunen. Het voorblad ga je voornamelijk gebruiken bij grote hoogteverschillen. En daar is dan ook alles mee gezegd, want Nederland kent weinig grote hoogteverschillen. 

Tot slot raden we je aan om veel kilometers te maken. Doe ervaring op met schakelen en kom steeds beter te weten welke versnelling het meest geschikt is bij bijvoorbeeld een klim of afdaling.