Shimano Di2: Wat heb ik nodig?

Shimano Di2 levert nogal veel vragen op bij consumenten. Shimano zelf blinkt ook niet uit in duidelijkheid. Wat is er veranderd? Wat heb ik nodig en hoe installeer ik een Shimano Di2 schakelsysteem? Genoeg reden om alles eens goed op een rijtje te zetten. Elektronisch schakelen biedt namelijk veel mogelijkheden, zowel bij installatie als bij de configuratie. Shimano Di2 kent een aantal typen. Zo heb je de 'oude' 10 speed systemen, waarbij Dura Ace 7970 gebruik maakt van een grotere stekker met een vier-aderige draad. Sinds de Ultegra 6770 wordt er gebruik gemaakt van de zogenaamde E-tube stekkers. Dat wil zeggen dat vanaf de Ultegra 6770 de verschillende onderdelen dus ook onderling te gebruiken zijn.

Uitvoeringen Shimano Di2

• Shimano Di2 Dura Ace 7970 10 speed (4-aderige stekkers)

• Shimano Di2 Ultegra 6770 10 speed (E-tube stekkers)

• Shimano Di2 Ultegra 6870 11 speed (E-tube stekkers)

• Shimano Di2 Dura Ace 9070 11 speed (E-tube stekkers)

Shimano Di2 Ultegra 6870: Wat is er nieuw?

De Shimano Ultegra 6870 11 speed groep is net uit en heeft ten opzichte van zijn voorganger een aantal flinke facelifts ondergaan. In deze blog gaan we echter alleen in op de technische specificaties.

Wat is er veranderd?

• Achterderailleur is verkrijgbaar met GS en SS kooi. De GS gaat tot 32T cassette
• Shifting instelbaar via de E-tube software. Dat wil zeggen er zit nu een Multishift optie in, houd de knop ingedrukt en dan gaat de derailleur door het hele bereik. Dit kan ook aangepast worden naar twee of drie versnellingen tegelijk. Daarnaast is het mogelijk om te kiezen uit vijf shiftsnelheden. Je kunt dus instellen hoe snel het schakelen naar een andere versnelling verloopt.
• Crash-protection. De derailleur schakelt automatisch helemaal naar binnen bij een crash.
• Nieuwe stuurjunction box.

Nieuw is een andere bijgeleverde junctionbox. Rechts zie je de oude Shimano Di2 EW67 stuurjunction, waar de kabels voor de shifters al in de junction bevestigd zijn. Nieuw is de EW90A, de standaard geleverde stuurjuction bij alle 9070 en 6870 groepen. 2 uitgangen voor de shifters en een voor de kabel die naar de junction bij het bottombracket gaat. De EW90-B variant heeft 5 poorten, twee extra voor eventueel losse shifters, zoals de sprintshifters. Later daarover meer.

Van link naar rechts: EW90-A, EW90-B, Oud ISMEW67AE

Shimano Di2 Dura Ace 9070: Wat is er nieuw?

Nieuw ten opzicht van de Shimanj Di2 Dura Ace 7970:

• 11 speed
• Ergonomische shifters
• De achterderailleur heeft automatische crashbescherming en een capaciteit van maximaal 28 tands cassette.
• Twee soorten stuurjunction, namelijk EW90-A, met 3 poorten en de EW90-B met 5 poorten.
• Shifting instelbaar via de E-tube software. Dat wil zeggen er zit nu een Multishift optie in, houd de knop ingedrukt en dan gaat de derailleur door het hele bereik. Dit kan ook aangepast worden naar twee of drie versnellingen tegelijk. Daarnaast is het mogelijk om te kiezen uit vijf shiftsnelheden. Je kunt dus instellen hoe snel het schakelen naar een andere versnelling verloopt.

Bekabeling: intern of extern?

Er zijn twee manieren voor de kabelvoering van een Shimano Di2 systeem. Intern met kabels door het frame, en extern via kabels buiten het frame langs. Het grootste verschil zit hem in de junction box bij je bottombracket. De externe junctionbox, SM-JC40, schroef je aan de buitenzijde van je bottombracket. Hierin prik je vervolgens de kabels die die alle onderdelen met elkaar verbinden.

De Interne Junction Box, SM-JC41, zit in het frame. Zoals je op onderstaande afbeelding ziet prik je alle kabels in de junction om deze vervolgens weer terug in het frame te duwen en alles onzichtbaar te maken.

Bekabelingsschema Intern: Wat heb je nodig?

In het onderstaande bekabelingsschema zie je precies hoe alle onderdelen met elkaar verbonden zijn en wat je dus nodig hebt voor een werkend systeem.

Voor de interne bekabeling van je Shimano Di2 systeem heb je het volgende nodig:

– Bijgeleverd zijn: twee kabels van 300 mm van de shifters naar de stuurjuction: EW90A
– Daarnaast:
1x EW90-A naar Junction JC41. (lang, vaak +700mm afhankelijk van framemaat)
1x van SM-JC41 naar batterij (kort, 350 mm)
1x van SM-JC41 naar voorderailleur (kort, 300 mm)
1x van SM-JC41 naar achterderailleur (langer, 500mm)

Bekabelingsschema Extern: Wat heb je nodig?

Externe bekabeling is bedoeld voor de frame die niet Di2 compatibel is of frames zonder voorgeboorde gaten voor interne bekabeling. Bij de externe kit worden de kabels buiten het frame om geleid en wordt junction SM-JC41 vervangen voor Sm-JC40. Deze schroef je onder het bottombracket, aan de buitenkant van je frame. Aan de benodigde kabels veranderd niets.

Voor de externe bekabeling van je Shimano Di2 systeem heb je het volgende nodig:

– Bijgeleverd zijn: twee kabels van 300mm van de shifters naar de stuurjuction: EW90A
– Daarnaast:
1x EW90-A naar Junction JC41. (lang, vaak +700mm afhankelijk van framemaat)
1x van SM-JC41 naar batterij (kort, 350 mm)
1x van SM-JC41 naar voorderailleur (kort, 300 mm)
1x van SM-JC41 naar achterderailleur (langer, 500mm)

Shimano Di2 Batterijhouders

Binnen de Di2 groepen is er de keuze aan een aantal batterijhouders. De houders zijn framespecifiek, dus raadpleeg je fabrikant van je frame om tot de beste oplossing te komen. De volgende typen zijn verkrijgbaar:

External Kort
Batterijhouder voor onder het frame, ISMBMR252. Meestal bij bottombracket of liggende achtervork.

External, lang
Batterijhouder, ISMBMR2LB, voor achter/onder de bidonhouder speciaal voor externe bekabeling.

Internal, lang
Batterijhouder, ISMBMR2IB, voor achter/onder de bidonhouder speciaal voor interne bekabeling.

Interne batterij

Nieuw is de mogelijkheid om een interne batterij , SM-BTR2, in je frame te plaatsen. Een losse batterij kan in de zadelpen bevestigd worden. Dit kan niet bij de Dura Ace 7970 versie vanwege de andere stekker. Het Shimano Di2 Ultegra 6770 systeem kan wel worden geupgradet naar de interne batterij. Hiervoor moet wel de stuurjunction vervangen worden voor een van de twee nieuwe varianten, de EW90-A of EW90-B. Daarbij moet je dus meteen twee nieuwe kabels van 300mm bestellen om de stuurjunction te verbinden met je shifters.

Hoe installeer je de interne batterij?

De 'normale' batterij plus houder kan verwijderd worden. Daarvoor in de plaats komt de nieuwe batterij, SM-BTR2, en een langere kabel van Junction SM-JC41 naar de batterij. De nieuwe stuurjunction heb je nodig om de batterij op te laden. Hiervoor is dus ook weer een andere batterij lader nodig: SM-BCR2. In het onderstaande schema kun je nog eens goed zien wat er precies verandert.

Capaciteit batterij
Een Di2 gaat minstens 1000 kilometer mee, wanneer volledig opgeladen. De capaciteit van de interne batterij is iets minder groot. Let op dat de batterij meteen opgeladen moet worden na eerste montage.

Wat als de batterij leeg is? De eerste signalen zijn dat de voorderailleur moeilijk, dan wel lastig schakelt. Deze vraagt namelijk het meeste voltage. Is de batterij echt leeg, dan blijft het systeem gewoon staan in de versnelling die het laatst is geschakeld. Zorg er dus voor dat de batterij altijd voldoende is opgeladen.

Extra knoppen

Ook nieuw is de toevoeging van extra knoppen/shifters aan het Di2 systeem. Bij de profs zagen we dit fenomeen al eerder. Zo zagen we al sprintshifters, tijdritshifters etc. Voor de meeste van deze shifters geldt dat je de EW90-B stuurjunction nog hebt omdat in de twee overgebleven poorten de kabels te prikken van deze extra shifters van je Shimano Di2 systeem.

• Sprintshifters, SW-R610, onder in de beugel te plaatsen onder het stuurlint.

De spintshifters kunnen alleen gebruikt worden als extra knop. Dit is namelijk een losse button waarmee je zwaarder of lichters schakelt. Deze werken alleen als je ook Di2 shifters hebt gemonteerd. Daarnaast bestaan er ook een aantal type shifters die je kunt gebruiken zonder de STI's. Namelijk de tijdritshifters en de SW-R600 unit.

• Tijdritshifters SW9071. De losse tijdritshifters voor in je extensions.

• Tijdrit-remgreepshifters, IST9071PA

• Klimshifters, SW-R600, een losse shifter voor bovenop het stuur met de mogelijkheid om op en af te schakelen.

Shimano Di2 Ultegra 6770 10 speed - Upgrade

Ultegra 6770 10 speed heeft sinds een aantal maanden een aantal updates die beschikbaar zijn via het E-tube project. E-tube is PC software om je Di2 te programmeren. Wij hebben zo'n unit in bestelling staan, maar deze is nog niet uitgeleverd helaas. Met deze upgrade kun je de functionaliteit die Dura Ace heeft ook toevoegen aan je Ultegra systeem.

• ‘Multi shifting’ is de mogelijkheid om meerdere keren te schakelen door een enkele druk op de schakelknop. Er zijn drie opties. Helemaal naar het zwaarste / lichtste verzet doorschakelen, twee of drie tandwielen tegelijk (de burst mode).

Installatie van een Shimano Di2 Systeem

Er zijn een aantal zaken die extra aandacht vereisen bij het installeren van een Di2 systeem. Als het goed is heb je via de voorgaande tekst de kabellengtes en junctionboxen kunnen selecteren. Nu is het dan tijd om het systeem goed te installeren. Let vooral op bij het voorderailleur. Hierbij moet er een extra ijzeren plaatje achter de 'support-bout' gemonteerd worden om de kracht op te vangen die de voorderailleur geeft bij het opschakelen. De montagehandleiding geeft hierbij duidelijk aan hoe je dit doet.

Shimano Di2 systeem afstellen

We beginnen bij de achterderailleur. Volg de volgende stappen voor een goed werkend systeem. De uitgebreide variant vind je in de dealer manual.

• Schakel de derailleur naar het vijfde tandje, druk op het knopje bij de stuurjunction totdat het rode lampje oplicht. Nu staat de achterderailleur is de 'afstel-modus'.(Indien je knop na het branden van het rode lampje in blijft drukken, start je de 'protection recovery mode'. Deze gebruik je als de derailleur in crashmodus is geschoten.)

• Draai aan de crank en schakel een tand lichter totdat de ketting de 4e tand raakt en een ratelend geluid maakt. Daarna schakel je vier keer op totdat de derailleur op het lichtste tandje staat.

• Druk op het knopje bij de stuurjuncion totdat het rode lampje uit gaat. Als het goed is is het systeem nu goed afgesteld.

• Stel nu de high en low schroef af op de achterderailleur.

• Als laatste, stel de b-tension schroef af. Dit is de schroef die op het achterpad drukt. Leg voor de ketting op het kleinste voortandwiel en stel nu achter, op de lichtste en zwaarste versnelling, de schroef zo af dat het bovenste derailleurwieltje zo dicht mogelijk op de cassette staat, zonder deze te raken.

Het afstellen van de Shimano Di2 voorderailleur is de volgende stap.

Leg de ketting op het kleinste voorblad. Draai de low adjustment aan totdat er ongeveer 0.5 mm ruimte is tussen de ketting en de kooi. Daarna het buitenblad. Draai de top adjustment aan tot er 0.5 tot 1.0 mm ruimte is tussen de ketting en de kooi.

Shimano Di2 Crashmodus

Indien er een hevige impact is geweest, zal de achterderailleur in de 'crash protection mode' zijn gesprongen. Bij de 6770 variant wil dat zeggen dat motor de koppeling heeft losgemaakt in de achterderailleur, zodat deze vrij kan bewegen. Bij de nieuwe series is de derailleur automatisch naar binnen geschakeld. In ieder geval moet de derailleur een reset krijgen. Dat doe je als volgt:

Heb je nog vragen over het Shimano Di2 systeem? Stel ze dan gerust, dan gaan wij op zoek naar het antwoord voor je.