Hoe moet je het Shimano crankstel van je racefiets vervangen? [How-to]

Het vervangen van het crankstel van je racefiets is een klus die je heel goed zelf kunt doen. Het lijkt misschien ingewikkeld, maar dat is het echt niet. Voor de gelegenheid monteerden we de gloednieuwe Shimano Ultegra Stages dubbelzijdige powermeter. De stappen zijn namelijk precies hetzelfde als voor het vervangen van een gewoon Shimano crankstel. We loodsen je graag door alle stappen heen. Een Shimano crankstel vervangen? Dat kun je voortaan dus gewoon zelf!

Om je crankstel te vervangen heb je niet veel veel fietsgereedschap nodig. Het maakt niet uit of je een Stages powermeter installeert of dat je een gewoon crankstel vervangt.

Crankstel vervangen racefiets: wat heb je nodig?

• 2 schone doekjes
• Momentsleutel (of inbussleutel)
• Cranksleutel
• Pedaalsleutel (niet altijd nodig)
• Montagevet of -pasta
• Lagervet
• En je nieuwe crankstel natuurlijk

Een momentsleutel is niet noodzakelijk, maar wel erg handig. Je kunt een gewone inbussleutel gebruiken, maar dan kun je je nieuwe crankstel minder precies vastdraaien. Als je geen problemen tegenkomt kun je deze klus in 15-30 minuten in je eentje klaren.

Ons fietsgereedschap voor het Shimano crankstel vervangen

Haal je pedalen los

De eerste stap is het verwijderen van je pedalen. Gebruik hiervoor een inbussleutel of een pedaalsleutel. Een pedaal moet je tegen de traprichting in losdraaien.

Draai de crankbouten en vervolgens de crankmoer los

Je crankarmen zitten altijd vast aan de linkerkant van je fiets. De twee bouten in je crankarm zorgen ervoor dat je crankarm goed blijft zitten. Draai eerst de twee bouten van je crankarm los. De grote kunstof crankmoer houdt nu de twee crankarmen nog bij elkaar. Draai de crankmoer los met de cranksleutel.

De crankmoer zit nooit erg vast en kun je makkelijk met de cranksleutel loskrijgen. Dit onderdeel is van kunststof en kan vrij makkelijk beschadigen, wees er dus voorzichtig mee.

Haal je linker crankarm eraf

Haal nu je linker crankarm van de trapas af. Dat kost best wat kracht. Een beetje wrikken met de crankarm helpt om hem los te krijgen. Doe dit altijd voorzichtig, je wilt je fiets natuurlijk niet beschadigen.

De drive-side met de kettingbladen kun je nu uit je bottombracket halen. Het is vaak makkelijk om eerst even naar je kleine blad te schakelen.

Als hij beweegt en loskomt kun je de ketting er vervolgens afhalen.

Maak alles goed schoon

Je crankstel haal je er niet vaak af. Bij het crankstel vervangen is het daarom meteen mooi meegenomen dat je de lagers en de binnenkant van je trapas goed schoonmaakt.

Pak een schone doek en haal het vuil er allemaal zoveel mogelijk af. Doe dit lekker grondig. Gebruik liever geen water, dat kan alleen maar in je lagers komen. Een droge doek is vaak al voldoende.

Vet alle draaiende delen weer in

Nu alles in en rondom je bottom bracket weer schoon is moet je het natuurlijk wel weer invetten met lagervet.

Smeer je nieuwe crankarm en de binnenkant van je trapas ruim in. Vergeet ook de buitenkant van je lagers niet.

De lagers hoef je trouwens niet heel dik in te smeren, dat trekt alleen maar meer vuil aan.

Steek de drive side weer in je fiets

Nu kun je de drive side weer in je bottom bracket steken. Vergeet niet om eerst je fietsketting weer om je trapas heen te halen.

Je zult niet de eerste zijn die pas aan het einde van de hele montage zijn fietsketting is vergeten aan de goede kant te hangen.

Mocht je dat toch overkomen is dat natuurlijk geen ramp. Met een kettingpons en een nieuwe breekpen heb je je ketting zo weer goed liggen. En heb je een missing link? Dan is het helemaal zo gepiept.

Leg je fietsketting op een kettingblad

Leg nu, terwijl je de trapas in het bottom bracket steekt, je fietsketting weer op het kleine blad.

Aan de onderkant beginnen en dan je crankarm laten draaien werkt in veel gevallen het makkelijkst.

Monteer je linker crankarm

Als je fietsketting er goed op ligt en je rechter crankarm goed zit kun je je linker crankarm over het uitstekende gedeelte van je trapas schuiven. Als het goed is kun je hem maar op een manier om je trapas krijgen.

Let goed op de positie van de crankarm van de drive-side en kies uiteraard de tegenovergestelde horizontale positie. In ons geval monteren we dus een Stages powermeter. Maar ook een gewone crankarm moet je op dezelfde manier vastzetten.

Vergeet trouwens niet een beetje montagepasta aan de binnenkant van de nieuwe crankarm te te doen. Dan krijg je hem in de toekomst er ook veel makkelijker weer af.

Draai de crankmoer vast

Je kunt nu met de hand de crankmoer weer vastzetten. Smeer daar, zoals altijd bij onderdelen met een schroefdraad, wel eerst een klein beetje montagepasta op.

Wrik een heel klein (!) beetje met de crankarm terwijl je de crankmoer aandraait met de cranksleutel. Hiermee voorkom je eventuele speling in de crank. Handvast is vast!

Zet de crankbouten vast

Nu komt er een punt waar je even goed de aandacht bij moet houden. Het vastzetten van de crankbouten moet namelijk gelijkmatig gebeuren en met de goede kracht. In totaal moeten de crankbouten aangedraaid worden met een kracht van 12-14 Nm.

Draai niet eerst de een bout vast en dan de tweede. Draai ze om beurten steeds strakker aan. Bouw de druk op zodat de kracht gelijk verdeeld wordt. Je kunt ze goed in 4 stappen vastzetten. Draai ze eerst handvast, daarna tot 6 Nm, dan 9 Nm en tenslotte 12 Nm (of iets meer).

De reden hiervoor is dat je anders het risico loopt dat de ene bout misschien op 12 Nm vast zit, maar de ander veel strakker. Die kan daardoor afbreken of scheuren.

Controleer op speling

Als de bouten goed vastzitten kun je controleren of er geen speling zit bij je bottom bracket. Pak je fiets in een hand vast en wrik met je andere hand aan de crankarm. Je moet nu geen beweging of klik voelen.

Geef je crankarm ook even een flinke zwiep. Als hij niet 1 heel rondje soepel ronddraait, dan zit je crankmoer te strak. Draait hij veel meer dan 1 rondje? Dan zit hij te los.

Is dat wel het geval? Dan moet je de bouten weer losschroeven en je crankmoer wat steviger aandraaien.

Monteer je pedalen

Als alles goed zit kun je nu ook je pedalen er weer op zetten. Kijk goed of je je linker of rechter pedaal hebt. Als je het goede pedaal hebt kun je het grootste gedeelte van het werk door de fiets laten doen. Maar eerst even insmeren met montagepasta natuurlijk. Door achteruit te trappen met de pedaalas vast in je hand draait je pedaal zichzelf vast.

Je hoeft dan alleen even de laatste paar slagen met een inbussleutel of pedaalsleutel te doen om hem goed vast te zetten.

Fietsen (en kalibreren)

Spring nu op je fiets en kijk of alles goed werkt. Als het goed is hoor en voel je niets bijzonders. Heb je een reguliere crankset gemonteerd, dan ben je klaar. Heb je gekozen voor een dubbelzijdige Stages Powermeter, dan moet je die eerst nog kalibreren.

Fiets je op dit moment al met een enkelzijdige powermeter van Stages? Dan hoef je alleen een rechter powermeter erbij te kopen. Maar om die te monteren moet je (helaas) toch ook je hele crankstel loshalen.

Stages dubbelzijdige powermeters