Schoenplaatjes afstellen en monteren voor je fietsschoenen [How-To]

Gaat het in- of uitklikken met je fietsschoenen niet meer zo soepel? Of schiet je juist constant los en zit je dus niet meer goed aan je pedaal vergrendeld? Dikke kans dat je schoenplaatjes versleten zijn en je ze moet vervangen. Het vervangen of afstellen van de schoenplaatjes van je fietsschoenen is een klusje dat je makkelijk zelf kunt doen. Maar ook als je pijnklachten hebt, aan bijvoorbeeld je knie, kan een betere positionering van je schoenplaatjes dat verminderen of verhelpen.

Bij nieuwe fietsschoenen moet je ook altijd zelf je schoenplaatjes monteren. Het monteren van schoenplaatjes lijkt misschien een onbelangrijk klusje, maar verkeerde afgestelde schoenplaatjes kunnen je fietsplezier behoorlijk verzieken.

Gelukkig kun je zelf vrij eenvoudig je schoenplaatjes afstellen en monteren. Behalve nieuwe schoenplaatjes heb je niet veel gereedschap nodig. Weet je al precies op welke positie je je nieuwe schoenplaatjes moet monteren? Dan kun je meteen aan de slag. Wil je liever wat meer weten over hoe je je schoenplaatjes het beste af kunt stellen, lees dan hieronder verder.

Het verschil tussen schoenplaatjes voor racefiets en MTB

Allereerst is het handig om te weten dat racefietsschoenen andere plaatjes nodig hebben dan MTB-schoenen. En het schoenplaatje moet natuurlijk niet alleen op je schoen, maar ook op je fietspedaal passen. Het verschil tussen het vervangen van schoenplaatjes voor je MTB of racefiets zelf is niet erg groot. Je kunt dus wel dezelfde stappen volgen.

Een racefiets schoenplaatje zet je (bijna) altijd aan je schoen vast met 3 boutjes. Dit geldt voor schoenplaatjes van onder andere Shimano SPD-SL, Look Keo en Time. Speedplay schoenplaatjes hebben 4 bouttjes, maar bij Speedplay schoenplaatjes krijg je een adapter voor 3-gaats fietsschoenen. Wil je weten welke kleur Shimano schoenplaatje je nodig hebt? Lees dan deze blog.

Schoenplaatjes voor MTB fietsschoenen zet je altijd vast 2 boutjes. Shimano SPD-PD, Crankbrothers, Time, Ritchey en Look zijn een paar merken die schoenplaatjes voor mountainbikeschoenen hebben. Het schoenplaatje zelf is bij mountainbikes veel kleiner dan schoenplaatjes voor racefietsschoenen.

Nieuwe schoenplaatjes afstellen

Als je de schoenplaatjes anders af wilt stellen dan je eerst had, of als je nieuwe fietsschoenen hebt, zijn er drie posities waar je rekening mee moet houden. We zetten ze eerst even op een rij en vertellen je daarna hoe je per positie kunt bepalen waar jij ze het beste kunt plaatsen.

Allereerst is de positie van de bal van je voet ten ten opzichte van de pedaalas belangrijk. Daarmee bepaal je hoe ver je voet naar voren of achteren op het pedaal komt te staan. En dat bepaalt dus weer hoe ver naar voren of achteren je schoenplaatje moet staan.

Als tweede punt moet je letten op de hoek die je hak maakt ten opzichte van de crankarm. Wil je dat je hak dichter naar de crank toekomt of moet hij juist verder weg komen?

Het derde punt is de afstand tussen je fietsschoen en je crankarm. Hoe dicht moet je schoen op de crankarm komen te staan?

1. De positie van de bal van je voet ten opzichte van de pedaalas

De meeste wielrenners of mountainbikers zorgen ervoor dat de bal van de voet recht boven de pedaalas komt te staan. Dit is voor de gemiddelde fietser een fijne uitgangspositie voor het monteren van je schoenplaatje.

Je kunt, als je de bal van je voet niet goed kunt voelen, eerst met een stukje tape een klein boutje op de bal van je blote voet plakken. Je kunt dan als je de fietsschoen aantrekt veel makkelijker door de schoen heen de bal van je voet lokaliseren.

Zet een streepje op de zool van je fietsschoen als je de bal van je voet hebt gelokaliseerd. Je hebt nu het eerste meetpunt gemarkeerd. Het streepje is het punt dat na montage van het schoenplaatje recht boven de pedaalas moet zitten.

2. Voeten naar binnen of naar buiten?

Bijna niemand wijst recht naar voren met zijn voeten. Of je voeten wijzen met de tenen naar elkaar toe, of je voeten staan juist met de tenen naar buiten. Voor het comfort is het belangrijk dat je daar bij het afstellen van je schoenplaatjes rekening mee houdt.

Om te kijken hoe je jouw plaatjes moet monteren kun je het beste even rechtop stil staan. Kijk naar je voeten. Staan ze recht, met de tenen naar binnen of met de tenen naar buiten?

Staan je voeten parallel? Dan moet je de schoenplaatjes zo recht mogelijk monteren. Wijzen je tenen naar buiten? Draai dan je schoenplaatjes iets naar binnen als je ze monteert. En staan je tenen naar binnen toe? Dan moet je de schoenplaatjes naar buiten toe draaien bij het afstellen. Je hoeft niet de hele scheefstand van je voet te compenseren, dus overdrijf niet!

Voel je tijdens het fietsen toch druk of pijn aan je knieën? Draai de schoenplaatjes dan een heel klein beetje bij. Blijf je last houden? Controleer dan ook eens je zadelhoogte, want ook een verkeerde zadelhoogte kan een bron zijn van knieklachten.

3. De afstand tussen je fietsschoen en je crankarm

Een schoenplaatje kun je ook van links naar rechts schuiven. Daarmee kun je voorkomen dat de hak of de zijkant van je schoen langs de crank schuurt en je zo recht mogelijk op je pedaal druk kan zetten om kracht te leveren.

Ook deze instelling verschilt van persoon tot persoon. Je moet er in ieder geval voor zorgen dat je niet met je schoen langs je crankarm komt tijdens het trappen.

Knieklachten en de positie van je schoenplaatjes

Mocht je lichamelijke klachten hebben, zoals pijn in je knie, dan kan de positie van je schoenplaatjes daar de oorzaak van zijn. Het kan dan lonen om eerst wat meer te leren over dit onderwerp.

Wil je meer weten over hoe je je schoenplaatjes af kunt stellen, kijk dan eens op de website van Steve Hogg. Dat is een van de meest gerenommeerde bikefitters. En op Bikefit.com vind je nog veel meer over het monteren van schoenplaatjes en bikefitting in het algemeen.

Het vervangen of monteren van je schoenplaatjes

Nu je weet op welke positie je jouw schoenplaatjes kunt monteren wordt het tijd om ook echt aan de slag te gaan. Om je schoenplaatjes te vervangen of monteren heb je niet veel nodig. Hier je boodschappenlijstje.

Wat heb je nodig voor het vervangen van je schoenplaatjes?

• Nieuwe schoenplaatjes
• Inbussleutel 3 of 4 mm
• Montagepasta (of Loctite)
• Voor de pietjes-precies is er ook een montagemal

Hoe moet je een racefiets schoenplaatje monteren?

We gaan er bij de racefiets schoenplaatjes even vanuit dat je een 3-gaats systeem afstelt of monteert. De drie gaten in je zool komen overeen met de drie gaten in je schoenplaatje.

Heeft je schoenzool 4 gaatjes, vlak bij elkaar, dan heb je mountainbikeschoenen. Je gebruikt maar 2 van die 4 gaatjes bij mountainbikeschoenen. Of de twee voorste, of de twee achterste. Heb je 4 gaten die ver uit elkaar staan in een grote rechthoek? Dan zijn het Speedplay-specifieke racefiets schoenen.

Monteer je nieuwe schoenplaatjes en ben je tevreden over hoe je oude schoenplaatjes? Trek dan de vorm van je oude plaatjes over op de schoenzool voordat je het schoenplaatje verwijdert. Dan weet je zeker dat je het nieuwe plaatje op exact dezelfde positie monteert. Bij MTB-schoenen kun je vaak de afdruk van je oude schoenplaatjes gebruiken om dezelfde positie te houden.

Heb je nieuwe fietsschoenen en moet je daar schoenplaatjes op monteren? Dan kun je de 3 posities bepalen aan de hand van de eerder genoemde stappen.

Het vervangen van je schoenplaatjes in 10+1 stappen

1. Schroef eerst de boutjes los
2. Haal je oude schoenplaatje eraf
3. Maak je schoenzool en de gaten voor de bouten goed schoon
4. Smeer de nieuwe boutjes in met montagevet of Loctite
5. Plaats je schoenplaatje op de goede plek
6. Draai de boutjes met de hand erin
7. Positioneer je schoenplaatje goed
8. Draai de bouten om beurten steeds strakker aan
9. Gebruik bij carbon schoenzolen een momentsleutel voor de laatste slagen
10. Verwijder overtollig montagevet
11. Ga testfietsen!

Wil jij zien hoe onze monteur de Shimano SPD SL schoenplaatjes vervangt? Bekijk dan de onderstaande video:

Wil jij zien hoe onze monteur de Shimano SPD schoenplaatjes voor de MTB of gravel bike vervangt? Bekijk dan de onderstaande video:

Hieronder hebben we nog wat tips voor het verhelpen van veel voorkomende pijnklachten.

Tips voor het verhelpen van knieklachten op de fiets

Pijnlijk gebied	Mogelijke aanpassing
Voorkant van de knie	Zadel naar boven of naar achteren
Achterkant van de knie	Zadel naar beneden of naar voren
Buitenkant van de knie	Schoenplaatjes goed uitlijnen of naar binnen plaatsen
Binnenkant van de knie	Schoenplaatjes recht onder je schoenzolen monteren
Achillespees	Voet naar voren, schoenplaatje naar achteren