Koopgids fietsschoenen

Drie contactpunten, daar moet je het als fietser mee doen. Zaak dus dat je zorgt voor een goed zadel en fijn in de hand liggende handvatten of stuurlint. Maar vergeet vooral nummer drie niet: pedalen en schoenen. Essentieel voor een goede krachtoverbrenging en controle. Wie zich weleens heeft georiënteerd op fietsschoenen weet dat er heel wat te kiezen valt. Wil je weten welk type schoen het beste bij jou past? In deze koopgids leggen we het uit.

Waarom een fietsschoen?

Een fietsschoen is, hoe kan het ook anders, speciaal ontworpen voor gebruik op een fiets. Alhoewel er overeenkomsten zijn met andere typen sportschoenen, zoals het gebruik van soepel en ademend materiaal, zijn er ook belangrijk verschillen. Die verschillen zitten vooral in de zool van een fietsschoen en de sluitingsmechanismen.

Zo is de zool van een fietsschoen stijver dan van ieder andere sportschoen. Zo vervormt de zool niet of nauwelijks als je kracht zet op de pedalen. Zo gaat er minder energie verloren. Rijden met een fietsschoen is dus efficiënter in vergelijking met een willekeurige ander type sportschoen.

Fietsschoenen bieden nog een voordeel. Namelijk de mogelijkheid om schoenplaatjes te monteren. Hierdoor kan je met ‘klik’ pedalen rijden. Een pedaalsysteem waarbij je je schoen vastklikt in het pedaal. Dit systeem is de opvolger van -en een stuk veiliger dan- het oude toe-clip systeem.

Het voordeel van een kliksysteem is dat je efficiënter kan trappen. Niet alleen breng je meer kracht over op de pedalen, je trapt ook makkelijker ‘rond’. Bij een goede trapbeweging ‘stamp’ je het pedaal namelijk niet alleen hard omlaag, je trekt het ook omhoog. Iets dat veel makkelijker gaat als je in het pedaal geklikt zit. Voor mountainbikers en veldrijders biedt het rijden met een kliksysteem nog een voordeel: het is makkelijker om over obstakels te hoppen.

Welk type schoen?

Mountainbike schoenen
Kenmerkend voor mountainbike schoenen zijn de noppen en aangebrachte verstevigen. Zo gaat de schoen langer mee en heb je ook grip als je een stuk moet lopen. Iets dat met dit type schoen relatief goed kan omdat de cleats (schoenplaatjes) in de zool vallen.

Mountainbike schoenen hebben 2-punts bevestiging en zijn daardoor alleen compatibel met mountainbike schoenplaatjes. Het meest bekende mountainbike pedaalsysteem is het Shimano Pedaling Dynamics systeem, kortweg SPD. Shimano maakt twee typen schoenplaatjes: zwarte plaatjes (SH51) en zilveren plaatjes (SH56). Het verschil? De zilveren schoenplaatjes bieden meer bewegingsvrijheid en vergemakkelijken het uitklikken. Het laat zich raden dat zilveren cleats aan te raden zijn voor beginnende mountainbikers en mensen met zwakke knieën.

Race schoenen
Race schoenen hebben in tegenstelling tot mountainbike fietsschoenen een vlakke zool met drie bevestigingspunten. Raceschoenen zijn alleen compatibel met race schoenplaatjes. Grote cleats die niet wegvallen in de zool.

Lopen met raceschoenen is niet aan te bevelen. Niet alleen loopt dit type schoen niet fijn, het risico bestaat dat je de schoenplaatjes beschadigt. Zeker als je gebruik maakt van Speedplay plaatjes . Deze cleats hebben in tegenstelling tot andere plaatjes geen enkele bescherming. Alleen als je de speciale beschermkapjes gebruikt kan je met dit type cleat lopen, al is dit niet aan te bevelen.

De meest bekende pedaalsystemen voor de racefiets zijn Look, Shimano SPD-SL, Time en Speedplay. Look, Shimano en Time gebruiken allemaal de karakteristieke driehoekige schoenplaatjes die je met 3 boutjes direct op de zool van de schoen monteert. Voor het bevestigen van Speedplay schoenplaatjes heb je een speciale schoen nodig of je moet een adapter gebruiken. Speedplay cleats bevestig je namelijk door middel van 4 bouten in plaats van de gebruikelijke 3.

Triathlon schoenen
Triathlon schoenen hebben net als race schoenen een vlakke zool met een 3-punts bevestiging. Alleen te gebruiken met een race pedaalsysteem dus. Triathlon schoenen zijn ontworpen om snel aan en uit te trekken. Zo heeft dit type schoen een grote lus aan de achterzijde en velcro sluitingen om het aan- en uittrekken te vergemakkelijken. Ook heeft een triathlon schoen vaak een open voorzijde en is er veel ‘mesh’ gebruikt om het water sneller af te voeren.

Trekking schoenen
Trekking schoenen zijn bedoeld voor gebruik tijdens fietsvakanties, dagtochten en woon-werkverkeer. Comfort is bij dit type schoen belangrijker dan prestatie. Dit type schoen gebruik je in combinatie met een standaard pedaal of een mountainbike pedaalsysteem. Door de uitsparing valt het schoenplaatje in de zool. Dit, in combinatie met de soepele zool, maakt dat je ook goed kunt lopen met trekking schoenen.

Sluitingsmechanismen

Verschillende typen schoenen, verschillende sluitingen. Welk sluiting een fietsschoen heeft hangt af van het type schoen en de prijsklasse. Lager geprijsde race en mountainbike schoenen hebben vaak een velcro (klitteband) sluiting. Net als trekking schoenen overigens. Voordeel van een velcro sluiting is dat je je schoenen makkelijk aan- en uittrekt. Daar staat tegenover dat de pasvorm niet altijd optimaal is. Ook verliezen velcro strips op den duur hun kracht.

Bij fietsschoenen in het midden segment zie je veel buckle (verstelbare strap) sluitingen, al dan niet in combinatie met velcro sluitingen. Met een buckle sluiting stel je de pasvorm nauwkeurig af op je voeten. Niet alleen de goede pasvorm is een voordeel. Ook zorgt een buckle sluiting dat de schoenen de hele rit strak om je voet blijven zitten. Iets dat bij andere systemen niet altijd het geval is.

Boa sluitingen zie je eigenlijk alleen bij de schoenen in de topcategorie. Vaak in combinatie met een buckle of velcro sluiting. Bij schoenen met een boa systeem is de pasvorm zeer nauwkeurig af te stellen. Nauwkeuriger dan bij schoenen met een buckle systeem. Nadeel is wel dat het boa sluitingsmechanisme gevoeliger is voor vuil. Je moet de boa’s daarom regelmatig vervangen om te voorkomen dat de schoenen tijdens het fietsen losser gaan zitten. Het vervangen van de boa’s is Iets dat je makkelijk zelf kunt doen.

De zool: carbon, composiet of een combinatie

Hoe stijver de zool, des te efficiënter de krachtoverbrenging. Maar is een stijve zool ook wat je nodig hebt? Wil je ook kleine stukjes kunnen lopen, dan is een wat soepelere (composiet) zool aan te bevelen. Hecht je meer waarde aan een lichte schoen met een stijve zool dan is een volledig carbon of met carbon verstevigde composiet zool wat je zoekt.

Composiet zolen zie je vooral bij lager geprijsde mountainbike en race schoenen. Ook trekking schoenen hebben vaak een composiet zool. Bij mountainbike en race schoenen kiezen fabrikanten voor een composiet zool om de prijs te drukken. Bij trekking schoenen juist vanwege de eigenschappen van dit materiaal. De soepele composiet zool maakt dat je ook nog goed kan lopen op trekking schoenen.

Een met carbon verstevigde composiet zool zie je veel bij middenklasse race en mountainbike schoenen. Fabrikanten verstevigen de zool met carbon om de stijfheid te verbeteren. Bijkomend voordeel is dat het de schoen ook wat lichter maakt. In de regel bestaat een met carbon verstevigde zool voor 5-10% uit carbon.

Voor wie elke gram telt en geen energie wil verspillen zijn er fietschoenen met volledig carbon zolen. Een type zool dat je eigenlijk alleen ziet bij de absolute top schoenen, met dito prijskaartje.  Het gewichtsverschil is relatief klein. Zo weegt de Sidi Wire met carbon zool 306 gram (maat 44). De Sidi Tarus met composiet zool weegt 344 gram in maat 44. Het is dus vooral de stijfheid waarom je voor een volledig carbon zool kiest.

Wie de schoen past trekke hem aan Je kent het wel. Je hebt normaal gesproken maat 42. Je koopt maat 42 en komt er vervolgens achter dat de schoen veel te klein is. Om dat probleem te voorkomen hebben we de maatvoering van enkele populaire merken op een rijtje gezet. We zijn hierbij uitgegaan van maat 42.

	Sidi	Shimano	Mavic	Northwave
Advies bij maat 42	43 (+1)	43 (+1)	44 (+2)	42 (+0)
Leest	smal	smal	zeer smal	breed
Binnenschoen lengte bij maat 42	260	265	266	272